Położenie względem otoczenia

Obelisk znajdował się przy dzisiejszej ul. Łodygowej, w dzielnicy Targówek na Zaciszu, które było wówczas podwarszawską miejscowością

Tekst inskrypcji

Tu poległ dnia 22.9.1939 Generaloberst Freiherr von Fritsch.

Ogólny opis

Granitowy, skromny obelisk miał formę nagrobka o nieregularnym kształcie. Pod pomnikiem zakopano szablę generała, a wokół niego założono ogródek otoczony murkiem i stworzono alejkę z ozdobnymi krzewami.

Stan zachowania

Zniszczony

Okoliczności odsłonięcia pomnika

Generał Werner von Fritsch po konflikcie z Adolfem Hitlerem i jego najbliższym otoczeniem utracił stanowisko naczelnego dowódcy wojsk lądowych i został pozbawiony wpływu na armię. Podczas kampanii wrześniowej znalazł się pod Warszawą, jako honorowy dowódca 12. Pułku Artylerii, co oznaczało rolę biernego obserwatora. Wedle relacji adiutanta generała szukał śmierci na polu walki. Zmarł na praskim przedmieściu Warszawy 22 września 1939 r., po trafieniu w udo kulą prawdopodobnie z polskiego karabinu maszynowego. W Berlinie Hitler urządził poległemu generałowi uroczysty pogrzeb, a w okolicy miejsca, gdzie von Fritsch zginął, został wzniesiony obelisk. Pomnik usytuowano na placu, który otoczono murkiem i doprowadzono do niego alejkę obsadzoną po obu stronach ozdobnymi krzewami.

Późniejsza historia

Pod pomnikiem gen Wernera von Fritscha w rocznice jego śmierci oraz zakończenia kampanii wrześniowej Wehrmacht organizował lokalne uroczystości. Podczas najhuczniejszych w dniu 6 października 1940 r. pojawili się: dowódca 12. Armii marszałek Wilhelm List i generalny gubernator okupowanych ziem polskich Hans Frank. Obelisk przetrwał do września 1944 r., gdy został zniszczony pociskiem wystrzelonym przez sowiecki czołg. Mniej prawdopodobna wersja mówi o zniszczeniu pomnika przez powstańców warszawskich. Po wojnie pozostałe szczątki monumentu zostały uprzątnięte i wywiezione. Obecnie na jego miejscu znajdują się budynki zlokalizowane między stacją benzynową Orlen a ulicą Potulicką.

Współczesne znaczenie

Pomnik Wernera von Fritscha odgrywał dla Niemców istotną rolę miejsca pamięci w kilku aspektach. Stanowił symbol dominacji na okupowanych ziemiach polskich i przypominał o zwycięskiej kampanii wrześniowej. Jednocześnie oddawał cześć osobie poległego generała, który za sprawą śmierci od kuli wroga urósł do rangi bohatera. To znakomicie wpisywało się w kreowaną legendę bohatreskiego Wermachtu.  Dla Polaków pomnik von Fritscha stał się jednym z wielu symboli niemieckiej okupacji. Gdy został zniszczony, pamięć o nim bardzo szybko ulegała zatarciu.

Publikacje, źródła, linki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Obelisk_Wernera_von_Fritscha

http://tustolica.pl/dziwna-smierc-niemieckiego-generala-jego-pomnik-stal-przy-lodygowej_74617

https://www.rp.pl/artykul/357744-Smierc-generala-von-Fritscha.html

https://www.panskaskorka.com/pomniki-ktorych-w-warszawie-juz-nie-ma/