Pomnik Polskiego Zwycięstwa nad Odrą
Rok odsłonięcia
1972
Osoba/osoby/wydarzenie, którym poświęcony jest pomnik
Pomnik upamiętnia bitwę pod Cedynią (istnieją wątpliwości co do miejsca bitwy), do której doszło w 972 r. Wojsko Polan pod dowództwem Mieszka I i jego brata Czcibora pokonały wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona.
Położenie
Góra Czcibora k. Cedyni
Położenie względem otoczenia
Pomnik stoi na Wzgórzu Czcibora zlokalizowanym przy drodze między Osinowem Dolnym a Cedynią
Tekst inskrypcji
W 1000-lecie zwycięskiej bitwy pod Cedynią stoczonej w obronie ziem polskich nad Odrą i Bałtykiem przez Mieszka I i jego brata Czcibora z wojskami margrabiego Hodona. Pomnik ten zbudowano – czerwiec 1972 r. [również napis o tej samej treści w j. rosyjskim, angielskim i niemieckim]
Ogólny opis
U podnóża wzgórza znajduje się mozaika przedstawiająca starcie. Żołnierze niemieccy zostali przedstawieni na czarno, polscy na biało. Przy schodach wiodących na szczyt wzgórza znajdują się też dwie tablice z tą samą inskrypcją w czterech językach. Na szczycie stoi ok. 15 metrowy betonowy pomnik przedstawiający orła z rozpostartymi skrzydłami stojącego na cokole.
Stan zachowania
Wymaga renowacji
Okoliczności odsłonięcia pomnika
Pomnik wykonali rzeźbiarze Czesław Wronka i Stanisław Biżek. Odsłonięto go w 1000-lecie bitwy – 24 VI 1972 r. Towarzyszyła temu uroczystość z udziałem 50 tys. ludzi, przedstawicieli organizacji społecznych, wojska i władz, m.in. wiceministra obrony narodowej gen. Józefa Urbanowicza i ministra oświaty i wychowania Jerzego Kuberskego. W czasie uroczystości mocno podkreślano związki ziem zachodnich z Polską oraz akcentowano, że to Odra była i powinna być granicą polsko-niemiecką.
Późniejsza historia
Pomnik miał przypominać, że od wczesnego średniowiecza państwo polskie opierało granicę o Odrę i ją skutecznie broniło przed agresją niemiecką. Podkreślanie przynależności Pomorza Zachodniego do państwa Mieszka I miało uzasadniać historyczne racje Polski do tych ziem. Miało to szczególnie istotne znaczenie po 1945 r., kiedy terytorium, to zostało włączone do Polski. W kontekście bitwy pod Cedynią przypominano także forsowanie Odry pod pobliskimi Siekierkami w 1945 r., w którym uczestniczyła 1 Armia Wojska Polskiego (była to część operacji berlińskiej). Obie bitwy przedstawiano jako elementy tego samego procesu dziejowego trwającego od 1000 lat: walki Polaków o Pomorze Zachodnie, które ostatecznie – z pomocą ZSRR – zakończyły się ich zwycięstwem.
Współczesne znaczenie
Po 1989 r. monument nie pełni już roli jako ważne miejsce pamięci. Pomnik i wzgórze jest raczej lokalną atrakcją turystyczną. Pod pomnikiem znajduje się parking umożliwiający pozostawienie samochodu turystom chcącym zobaczyć pomnik. W pobliżu pomnik odbywają się też corocznie inscenizacje bitwy.
Położenie
Galeria zdjęć
Województwo zachodniopomorskie.
Polska ,74-520
