Położenie względem otoczenia
Ciechchocinek, ul. Romualda Traugutta, na skwerze w Parku Zdrojowym między ulicami Tadeusza Kościuszki i Józefa Piłsudskiego.
Tekst inskrypcji
1929: „Romuald Traugutt 1826-1864”
Od 1945: "Romualdowi Trauguttowi 1826-1864"
Ogólny opis
Pierwotnie, monument składał się z dwuczęściowego kamiennego cokołu ustawionego na dwóch schodkach. Na nieco szerszej i trzykrotnie mniejszej podstawie osadzono główną część cokołu w kształcie graniastosłupa, na którego ścianie frontowej, u góry umieszczono wyrzeźbione w formie medalionu popiersie Romualda Traugutta, poniżej wyryto jego imię nazwisko oraz daty urodzin i śmierci. Na górze cokołu stanęła figura przedstawiająca zrywającego się do lotu orła (bez korony), opartego na trzech zwężających się ku górze schodkach. Wysokość całości ok. 4,5 m. Wokół pomnika ustawiono 16 granitowych kul na podwyższeniu, połączonych łańcuchem. Po wojnie pomnik odbudowano w zmienionej formie. Podobnie jak wcześniej pomnik stoi na dwuschodkowym podwyższeniu. Na cokole w kształcie kolumny, osadzonej na szerszej podstawie w kształcie graniastosłupa, umieszczono orła podobnego do przedwojennego pierwowzoru, a na postawie cokołu znalazła się tablica z lekko zmienioną inskrypcją. Nie odtworzono wizerunku Traugutta. Wysokość pomnika ok. 6,5 m. Wokół pomnika ustawiono 4 granitowe kule na podwyższeniu.
Stan zachowania
Zrekonstruowany
Okoliczności odsłonięcia pomnika
Po wizycie w Ciechocinku w 1928 r. córki Romualda Traugutta Anny Juszkiewiczowej podjęto decyzję o wystawieniu pomnika ku jego pamięci W 1929 r. dr Leonard Lorentowicz wybrany został na prezesem Komitetu Budowy Pomnika R. Traugutta. Autorem projektu był inż. P. Pallado. Środki zdobyto m.in. podczas zbiórki na specjalnie zorganizowanym koncercie i balu. Wśród ofiarodawców m.in. Józef Piłsudski, który przekazał na budowę pomnika 100 złotych. Pomnik Romualda Traugutta został uroczyście odsłonięty 18 VIII 1929 roku. Odsłonięcia dokonała m.in. córka Traugutta. Z pozostałej sumy ufundowano stałe stypendium dla najlepszych uczniów miejscowej szkoły.
Późniejsza historia
Po zniszczeniu w czasie II wojny światowej został odbudowany, odsłonięcie nastąpiło w V 1945 r. Zmieniono cokół, nie ma też wizerunku Traugutta. Na białej kolumnie widnieje orzeł powstańczy w koronie.
22 I 2018 w 155 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, kwiaty pod pomnikiem złożył Prezydent RP Andrzej Duda.
Współczesne znaczenie
Dzięki usytuowaniu w centralnej części miasta pomnik, obecny w przewodnikach. Miejsce częstych spotkań mieszkańców i turystów. W rocznicę wybuchu powstania styczniowego mieszkańcy zapalają w tym miejscu znicze. Odbywają się tu uroczystości patriotyczne.