Położenie względem otoczenia

Pomnik wzniesiony został na wydzielonym placu, wśród miejskiej zieleni, nieopodal skrzyżowania ul. Orląt Lwowskich oraz ul. gen. Władysława Sikorskiego.

Tekst inskrypcji

Poecie i trybunowi ludu Adamowi Mickiewiczowi społeczeństwo Gorzowa w setną rocznicę zgonu.

Ogólny opis

Wykonany z żeliwa całopostaciowy pomnik Mickiewicza osadzony jest na granitowym cokole, który ustawiono na kamiennym podeście i trzech niskich stopniach. Waży ok. 3 ton. Poeta w lewej dłoni trzyma księgę, palce prawej ręki lekko jej dotykają. Ubrany jest w długi płaszcz.

Stan zachowania

Dobry

Okoliczności odsłonięcia pomnika

Pierwszym pomnikiem postawionym przez Polaków w Gorzowie Wielkopolskim miał być Pomnik Wolności. Pod koniec 1945 r. starostwo wmurowało kamień węgielny i akt erekcyjny. Po czym prace wstrzymano. Dziesięć lat później kierownik Teatru im. Juliusza Osterwy Leon Haegenbarth zaproponował upamiętnienie Adama Mickiewicza, którego stulecie śmierci właśnie obchodzono. Pomysł poparła Miejska Rada Narodowa, zawiązał się też Społeczny Komitet Budowy. Przewodniczył mu dr Edward Stapf. Komitet ogłosił zbiórkę w szkołach i zakładach pracy. Wprowadzono w Gorzowie na ten cel też pięciogroszowy „podatek” w cenie biletów tramwajowych. Projekt przygotował poznański rzeźbiarz Józef Gosławski, autor m.in. pomnika Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli. Jako że brąz okazał się zbyt drogi, figura wieszcza powstała z żeliwa. Jej odlew wykonały Zakłady Mechaniczne „Gorzów” w 1956 r. W projekcie Gosławskiego Mickiewicz w lewej ręce trzymał pióro, a w prawej książkę. Członkowie Społecznego Komitetu Budowy uznali, iż należy usunąć pióro i lewa ręka powinna wskazywać książkę. W efekcie jest dłuższa o 20 cm od prawej. Uroczystego odsłonięcia monumentu dokonano 15 grudnia 1957 r.

Późniejsza historia

Pomnik Mickiewicza na trwałe wpisał się w panoramę Gorzowa Wielkopolskiego, lecz przez kolejne dekady nie budził większych emocji. Przypomniano sobie o nim w 2008 r. przy okazji mistrzostw Europy w piłce nożnej, do których po raz pierwszy w historii awansowała polska reprezentacja. Włączono go wówczas w kampanię społeczną „W Polsce nawet pomniki kibicują Naszym”. Mickiewicz został wówczas odziany w biało-czerwoną koszulkę reprezentacji Polski. Kolejny raz o pomniku zrobiło się głośno, gdy z powodu projektu przebudowy ul. Sikorskiego Rada Miejska musiała wydać zgodę na przesuniecie go o 12 m. Tak, aby nie stał na środku zaplanowanego na jego miejsce ronda. Podczas burzliwych obrad wróciła kwestia tego, że rzeźba Mickiewicza ma jedną rękę o 20 cm dłuższą i należałoby ją przy tej okazji skrócić. Kontrowersje wzbudziło też to, że przemieszczony pomnik może stać tyłem do znajdującego się niedaleko monumentu Józefa Piłsudskiego na Kasztance. Ostatecznie uznano, że rzeźba Mickiewicza nie będzie przerabiana i zajmie wyeksponowane miejsce, nie kolidując z pomnikiem Piłsudskiego. Nadal cała operacja pozostaje w sferze planów.

Współczesne znaczenie

Pomnik Adama Mickiewicza był pierwszym polskim monumentem wzniesionym w Gorzowie Wielkopolskim. Jednocześnie pierwszym pomnikiem wieszcza w województwie zielonogórskim i drugim na Ziemiach Zachodnich. Pomimo swego prekursorstwa jego rola miejsca pamięci długo nie była wyeksponowana i miała znaczenie jedynie lokalne. Uroczystości organizowano przy nim zazwyczaj okazjonalnie, w związku z rocznicami narodzin lub śmierci poety. Monument pozostawał obecny w przewodnikach turystycznych, jednak trudno mówić o jego szczególnym wyróżnieniu, jako atrakcji dla zwiedzających. Dopiero konieczność przesunięcia i dyskusja dotycząca tego projektu, toczona przez władze lokalne oraz na łamach regionalnych mediów, ożywiła społeczne zainteresowanie pomnikiem. Zaś młodzież szkolna z II Liceum Ogólnokształcącego w Gorzowie zaczęła przy Mickiewiczu organizować happeningi symbolizujące m.in. przesuwanie pomnika.

Publikacje, źródła, linki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Adama_Mickiewicza_w_Gorzowie_Wielkopolskim

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/2648,gorzow-wielkopolski-pomnik-adama-mickiewicza.html

https://gazetalubuska.pl/podniebny-gorzow-zapraszamy-was-na-kolejny-spacer-w-chmurach/ar/12484501

https://encyklopedia.wimbp.gorzow.pl/p/pomnik_mickiewicza/pomnik_mickiewicza.html

http://gorzowwielkopolski.naszemiasto.pl/artykul/pomnik-adama-mickiewicza-bedzie-przeniesiony,3896098,gal,t,id,tm.html