Położenie względem otoczenia

Pomnik stoi na rynku miejskim w Słupcy. Plac otaczają zabytkowe kamienice z przełomu XIX i XX wieku.

Tekst inskrypcji

Napis na obelisku: "Poległym za wolność ojczyzny 1914-18-20 / 1939-45"

Napis na schodach postumentu: "...<Sprawy niepodległości Polski / wszystkie moje siły, krew i życie poświęcę> / z Roty Przysięgi Polskiej Organizacji Wojskowej / Rodakom - Mieszkańcy Słupcy i Gminy Słupca 11.11.2009 r."

Napis na I tablicy: "Polska Organizacja Wojskowa / Powstanie Wielkopolskie / wojna bolszewicka 1918-1920 / Żołnierze polegli: [dalej wymieniono 12 nazwisk]"

Napis na II tablicy: "Wojna obronna - II wojna światowa 1939-1945 / Żołnierze Polegli [37 nazwisk]"

Napis na III tablicy: "Ofiary niemieckich obozów zagłady / zbrodni katyńskiej / Katorżnicy Sybiru 1939-1956 / zamordowani przez okupantów: [56 nazwisk] oraz około 1500 Żydów - Obywateli Miasta Słupcy"

Napis na IV tablicy: "Bojownicy o Wolną Polskę 1944-1956 / Konspiracyjne Wojsko Polskie / Jaworzniacy, Polska Partia Wolności / przeciw zniewoleniu wystąpili: [35 nazwisk]". 

Ogólny opis

Posadowiony na szerokim postumencie obelisk ozdobiony godłem, a na szczycie - pięcioma kulami z brązu. Z każdej strony postumentu - po 4 prowadzące do obelisku stopnie. Na każdym rogu cokołu umieszczono tablicę z czarnego kamienia.

Stan zachowania

Zrekonstruowany

Okoliczności odsłonięcia pomnika

I wojna światowa otworzyła przed Polską szansę na odzyskanie niepodległości, a powstałe wówczas polskie formacje wojskowe stanowiły podwaliny do stworzenia polskiej armii, która odniosła następnie zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Pomnik powstał z inicjatywy burmistrza Słupcy, dzięki ofiarności mieszkańców. W konkursie na projekt, organizowanym pod patronatem J. Piłsudskiego, zwyciężył student Cezary Góralski. Pomnik odsłonięto 3 maja 1926 r. w obecności licznie zebranych mieszkańców.

Późniejsza historia

Pomnik był symbolem poświęcenia mieszkańców ziemi słupeckiej sprawie niepodległości. Stał się ważnym punktem miasta. Przy nim witano ważnym gości, mieszkańcy gromadzili się podczas uroczystości narodowych i lokalnych, a nauczyciele opowiadali uczniom o historii. W 1939 r. do Słupcy wkroczyli Niemcy. 1940 r. okupanci pomnik rozebrali. Na jego miejscu urządzono klomb i trawnik. Po II wojnie światowej w 1946 r. w tym samym miejscu postawiono tzw. pomnik wdzięczności poświęcony żołnierzom Armii Czerwonej, którzy zginęli w czasie walk o Słupcę, a u jego stóp - mogiły poległych. W 1990 r. powstał komitet odbudowy pomnika. W 1997 r. 13 żołnierzy ekshumowano i przeniesiono na cmentarz wojenny w Kole. 11 listopada tego samego roku odsłonięto i poświęcono pomnik w przedwojennym kształcie, odbudowany staraniem mieszkańców. W 2009 r. na cokole umieszczono pomnika 4 pamiątkowe tablice  z nazwiskami osób związanych z ziemią słupecką poległych i zmarłych w latach I i II wojny światowej oraz walczących z komunistycznym zniewoleniem.  Ustalaniem listy nazwisk zajął się Komitet Honorowy Fundatorów Tablic Pamiątkowych. W 2004 r. pomnik został poddany renowacji.

Współczesne znaczenie

Pomnik jest symbolem wkładu mieszkańców miasta w sprawę niepodległość Polski. Jest także wyrazem pamięci zarówno o bohaterach kolejnych walk jak i ofiarach niemieckiego i komunistycznego totalitaryzmu. Pomnik odgrywa istotną rolę jako miejsce organizowanych w mieście uroczystości patriotycznych. Biorą w nich udział władze miasta, delegacje organizacji społecznych, harcerze, młodzież szkolna, a nawet dzieci w wieku przedszkolnym.

Publikacje, źródła, linki

https://www.muzeumslupca.pl/aktualnosci-8-31-pelny-95.html

http://miasto.slupca.pl/blog/2015/09/09/miejska-trasa-turystyczna/

http://www.powiat-slupca.pl

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Poległych_za_Wolność_Ojczyzny_w_Słupcy

https://wirtualnyregion.pl/pomnik-do-remontu/

https://twojaslupca.pl/jubileuszowe-obchody-11-listopada/