Położenie względem otoczenia

Pomnik znajduje się po prawej stronie szosy prowadzącej z Warszawy do Siedlec, wśród zieleni.

Tekst inskrypcji

Napis na cokole:

"Iganie 10 kwietnia 1831"

"Ofiarnością społeczeństwa staraniem koła Siedlczan w setną rocznicę wiekopomnej bitwy wzniesiony".

[z tyłu wyryto nazwy walczących po stronie polskiej oddziałów i nazwiska dowódców]

Ogólny opis

Pomnik ma kształt graniastosłupa o wysokości 8 m z czerwonego piaskowca zwieńczonego kulą, na której umieszczony jest orzeł ze skrzydłami rozpostartymi do lotu. Na froncie pomnika umieszczony jest Krzyż Virtuti Militari.

Stan zachowania

Zrekonstruowany

Okoliczności odsłonięcia pomnika

W 1795 r. Polska została wymazana z map, a jej terytorium podzielone między trzech zaborców (Rosja, Austria, Prusy). W listopadzie 1830 r. Polacy rozpoczęli powstanie przeciwko Imperium Rosyjskiemu (tzw. powstanie listopadowe), które ostatecznie upadło w 1831 r. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości postanowiono upamiętnić zwycięstwo pod Iganiami. W 1922 r. powstał Komitet Budowy Pomnika. W miejscu, w którym rozegrała się bitwa, postawiono brzozowy krzyż i wmurowany akt erekcyjny. Fundusze zbierano wśród mieszkańców powiatu siedleckiego. Konkurs na projekt, ogłoszony w 1928 r., wygrał student architektury Jan Mucharski. Autorką rzeźby była rzeźbiarka Wiktoria Jacynina. Pomnik odlano z brązu ofiarowanego przez Ministerstwo Spraw Wojskowych. 13 września 1931 r. pomnik został uroczyści odsłonięty w obecności około 15 tys. ludzi.

Późniejsza historia

W czasie II wojny światowej Iganie znalazły się pod okupacji niemiecką. Niemcy zdemontowali orła, zdobiącego postument. Pomnik powrócił do swojego pierwotnego kształtu w ramach obchodów 400-lecia miasta Siedlec i 130 rocznicy bitwy pod Iganiami w dniach 9-11 czerwca 1961 r. W 2017 r. gmina Siedlce przeprowadziła rewitalizację pomnika oraz jego otoczenia, sfinansowaną ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu: „Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami w kraju”. Jej celem było, jak zakładano, nadanie mu reprezentatywnego charakteru i stworzenie dogodnej przestrzeni do organizowania patriotycznych spotkań, a poprzez to zwiększenia wiedzy o historii Polski oraz wzmocnienie świadomości obywatelskiej i postaw patriotycznych w roku 2018, w którym przypadała 100 Rocznica Odzyskania przez Polskę Niepodległości.

Współczesne znaczenie

Pomnik w odgrywa istotną rolę jako miejsce lokalnych uroczystości patriotycznych organizowanych 10 kwietnia w rocznice bitwy pod Iganiami. Uczestniczą w nich m.in. przedstawiciele lokalnych władz, duchowieństwo, delegacje wojska, organizacji społecznych, potomek generała Ignacego Prądzyńskiego (dowodzącego siłami polskimi w czasie bitwy), mieszkańcy oraz młodzież szkolna powiatu siedleckiego, która przygotowuje okolicznościowy program artystyczny. Opiekę nad pomnikiem sprawują uczniowie Szkoły Podstawowej im. gen. Ignacego Prądzyńskiego w Zespole Oświatowym w Nowych Iganiach. Uroczystości pod pomnikiem organizowane w kwietniu w rocznice bitwy oraz składanie przy pomniku kwiatów i zniczy są też punktem w programie rajdów rowerowych i pieszych organizowanych przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze w Siedlcach od początku lat 80-tych. Towarzyszą im konkursy wiedzy historycznej. Od 2012 r. co roku we wrześniu tj. w rocznice odsłonięcia pomnika startują spod niego rajdy rowerowe, organizowane przez Stowarzyszenia Nasze Iganie. Służą one nie tylko upamiętnieniu bitwy, ale i poznaniu historii bohaterów i okolicznych miejsc walk o niepodległość. W 2018 r. wzięła w nim udział rekordowa liczba około 90 uczestników w różnym wieku. Pomnik wpisany jest na listę zabytków.

Publikacje, źródła, linki

http://www.mazowieckieobserwatorium.pl/przewodniki/pdf/przewodnik-siedlecki.pdf

https://mazowsze.szlaki.pttk.pl/298-pttk-mazowsze-pomnik-bitwy-1831-r

https://otwartezabytki.pl/pl/relics/33708-pomnik-bitwy-pod-iganiami-z-r

http://www.podlasie24.pl/powiat-siedlecki/region/rocznica-bitwy-pod-iganiami-/zdjecia/-29bb0.html

http://www.modernizacjaroku.org.pl/pl/node/648

https://www.tygodniksiedlecki.com/t26663-jutro.rajd.w.iganiach.htm#

https://drive.google.com/file/d/1XW0abJgKte-t8yJG88pzE-gU0wi_seZf/view