Pomnik Romana Dmowskiego

Rok odsłonięcia

2006

Osoba/osoby/wydarzenie, którym poświęcony jest pomnik

Pomnik upamiętnia polskiego polityka i publicystę Romana Dmowskiego (1864-1939), twórcę i lidera Narodowej Demokracji (endecji). 1917-1919 stał na czele Komitetu Narodowego Polski, który był uznawanego przez państwa Ententy za namiastkę rządu polskiego na emigracji. Delegat Polski na konferencję paryską w 1919 i sygnatariusz traktatu pokojowego w Wersalu, w 1923 minister spraw zagranicznych

Położenie

Warszawa, u zbiegu al. Szucha i Al. Ujazdowskich

Położenie względem otoczenia

Skwer u zbiegu al. Szucha i Al. Ujazdowskich w Warszawie, niedaleko od placu Na Rozdrożu, w pobliżu gmachu MSZ.

Tekst inskrypcji

Roman Dmowski 1864 – 1939. Jestem Polakiem więc mam obowiązki polskie...

Ogólny opis

Odlana z brązu figura ma wysokość ok. 5 metrów, ustawiona na niewielkim cokole, Przedstawia Romana Dmowskiego,  trzymającego w lewej ręce akt traktatu wersalskiego, a w prawej kapelusz.

Stan zachowania

Dobry

Okoliczności odsłonięcia pomnika

Budowę pomnika zainicjowali: Maciej Giertych, Bogusław Kowalski oraz Jędrzej Dmowski, W 2004 roku Rada Warszawy, na, zdecydowała, że przeznaczy fundusze na budowę pomnika. Koszt jego wzniesienia to 535 tys Odsłonięcie nastąpiło 10 listopada 2006 r. w obecności ok. 200 osób, m. in. polityków: europosła LPR Macieja Giertycha, Artura Zawiszy (PiS) i Wojciecha Wierzejski (LPR). Poświęcenia pomnika dokonał ks. Henryk Jankowski. Autorami rzeźby są dr Wojciech Mendzelewski, Maria Marek Prus i Piotr Prus. Przeciwko upamiętnieniu postaci Romana Dmowskiego protestowali m.in. Marek Edelman, uczestnik powstania w getcie warszawskim, i prof. Maria Janion, historyk literatury, którzy zarzucali mu szowinizm, rasizm i antysemityzm. Happeningi organizowali też Zieloni 2004.

Późniejsza historia

W związku z kontrowersjami związanymi z oceną historyczną Dmowskiego, jego figura co jakiś czas staje się celem ataków wandalizmu. Krótko po odsłonięciu 11 XI 2006 został pomalowany różową farbą. Tablica i napis zostały zamalowane, z tyłu pomnika sprayem narysowano swastykę, na płytach chodnikowych wokół postumentu odbito szablonami antysemickie cytaty z pism Dmowskiego. Miała też miejsce próba podpalenia pomnika.

Współczesne znaczenie

Pod pomnikiem sporadycznie odbywają się uroczystości państwowe (przy okazji święta Niepodległości 11 XI). Przy okazji ważnych rocznic i świąt państwowych pod pomnikiem często gromadzą się przedstawiciele środowisk narodowych. Jest to również miejsce pikiet i happeningów organizowanych przez środowiska domagające się usunięcia pomnika.

Położenie


1 plac Na Rozdrożu
Warszawa, mazowieckie.
Polska ,00-584