Położenie względem otoczenia

Pomnik stoi przy Placu Wolności w Łodzi, u wylotu ulicy Piotrkowskiej w kierunku północnym.

Tekst inskrypcji

brak

Ogólny opis

Czterometrowy odlany z brązu posąg Tadeusza Kościuszki, w pozycji stojącej, wsparty o topolę symbolizującą „Drzewo Sprawiedliwości”, w dłoni trzyma dokument zwinięty w rulon (prawdopodobnie tekst Uniwersału Połanieckiego). Pomiędzy jego nogami leży zbroja rycerska i mała armata. Posąg stoi na trzynastometrowym cokole. W cokół wmontowane są cztery płaskorzeźby odlane z brązu ukazujące doniosłe sceny z życia Tadeusza Kościuszki: przysięga na krakowskim rynku, Kościuszko z Jerzym Waszyngtonem, Kościuszko stojący z Bartoszem Głowackim przy armacie oraz podpisanie uniwersału połanieckiego. Cały pomnik ma wysokość 17 metrów.

Stan zachowania

Zrekonstruowany

Okoliczności odsłonięcia pomnika

Decyzja o postawieniu pomnika T. Kościuszki w Łodzi  zapadła 15 X 1917 roku, podczas uroczystego posiedzenia Rady Miejskiej Łodzi, z okazji stulecia jego  śmierci. W I 1926 roku  wybrano projekt artysty rzeźbiarza inż. Mieczysława Lubelskiego. Odlewy posągu Kościuszki oraz płaskorzeźb cokołu powstały w Szkole Rzemiosł w Pabianicach pod kierunkiem inż. Władysława Wagnera, z materiału zakupionego za składek społecznych. Uroczyste odsłonięcie nastąpiło 14 XII 1930. Dokonał tego, prezydent Łodzi Bronisław Ziemięcki. Uroczystość zgromadziła ok. 30 tys. mieszkańców miasta.

Późniejsza historia

W XI  1939 r., niemieckie władze okupacyjne zburzyły pomnik. Po II wojnie światowej, w 1946 roku, ogłoszono konkurs na odbudowę pomnika. Projekt autorstwa Edwarda Nowickiego, przedstawiającego postać Kościuszki na koniu, nie zyskał jednak aprobaty ówczesnych władz miasta. W III 1956 r. powrócił temat odbudowy pomnika, powstał Komitet Odbudowy Pomnika Tadeusza Kościuszki, zapoczątkowano wówczas zbiórkę pieniędzy i metali kolorowych z przeznaczeniem na ten cel. Akcja prowadzona była pod hasłem: „Odbudować pomnik Tadeusza Kościuszki w takim kształcie, w jakim zniszczył go śmiertelny wróg polskiego narodu!”. Do wykonania kopii pomnika zaproszono jego przedwojennego twórcę – Mieczysława Lubelskiego, któremu, ze względu na podeszły wiek pomagali łódzcy rzeźbiarze – Antoni Biłas (płaskorzeźby) oraz Elwira i Jerzy Mazurczykowie (figura Naczelnika). Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 21 lipca 1960 roku.

Współczesne znaczenie

Pomnik stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych symboli Łodzi, pod nim składane są kwiaty podczas oficjalnych obchodów świąt państwowych. Obiekt jest obecny również w przewodnikach turystycznych po Łodzi.

Publikacje, źródła, linki

https://histmag.org/Pomnik-Kosciuszki-w-Lodzi-15104

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/895,lodz-pomnik-tadeusza-kosciuszki.html

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/895,lodz-pomnik-tadeusza-kosciuszki.html