Memoriał Wolnego Słowa
Rok odsłonięcia
2014
Osoba/osoby/wydarzenie, którym poświęcony jest pomnik
Pomnik upamiętniający podziemny ruch wydawniczy w PRL-u zlat 1976–1989. Wydano ponad siedem tysięcy książek i broszur, ponad pięć tys. tytułów czasopism oraz setki kaset audio i wideo. W podziemny ruch wydawniczy zaangażowanych było ponad sto tysięcy osób.
Położenie
Warszawa, Skwer Wolnego Słowa
Położenie względem otoczenia
Pomnik znajduje się na skwerze Wolnego Słowa przy ul. Mysiej w Warszawie, między Nowym Światem a ul. Bracką i między budynkiem BGK (od strony Mysiej jest tu wejście do siedziby Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz siedziby PGE) a południową pierzeją ulicy Mysiej, W okresie PRL (1946–1990) przy ul. Mysiej 5 znajdowała się centrala Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (cenzura).Obecnie budynek usługowo-biurowy Liberty Corner.
Tekst inskrypcji
Na pionowej płycie z przezroczystego materiału umieszczono dwujęzyczny (polski i angielski) opis pomnika i jego kontekstu, wraz z dwujęzycznym cytatem z Tacyta: „Wyjątkowym szczęściem tych czasów jest to, że wolno myśleć, a to co się myśli – wypowiadać”.
Ogólny opis
Pomnik przedstawia długą (90 m) czarną cenzorską kreskę fizycznie przekreślającej skwer. W pobliżu wejścia do budynku dawnej cenzury. czarny pas (wykonany z czarnego betonu na stalowej konstrukcji) „odkleja” się od posadzki placu, uwalnia słowo, odsłania wymazywane treści. Wysokość pomnika 4,5 m. Obok na pionowej płycie z przezroczystego materiału umieszczono dwujęzyczny (polski i angielski) opis pomnika i jego kontekstu, wraz z dwujęzycznym cytatem z Tacyta.
Stan zachowania
Dobry
Okoliczności odsłonięcia pomnika
Pomnik powstał z inicjatywy osób zaangażowanych w podziemny ruch wydawniczy 6 I 2010 roku marszałek Sejmu Bronisław Komorowski objął budowę pomnika honorowym patronatem, a następnie patronował jego budowie jako Prezydent RP. 29 I 2010 roku powołano Komitet Budowy Memoriału Wolnego Słowa, Konkurs na projekt pomnika wygrali: Katarzyna Brońska, Mikołaj Iwańczuk i Michał Kempiński. Podczas ogłoszenia wyników konkursu odbyła się m.in. aukcja dzieł sztuki, których sprzedaż wspomogła powstanie memoriału. Odsłonięcia pomnika dokonano 5 VI 2014. Odsłoniło go wspólnie środowisko wydawnicze, w obecności m.in. prezydenta Rzeczypospolitej Bronisława Komorowskiego, jego małżonki Anny Komorowskiej oraz prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. Odsłonięcie pomnika było częścią obchodów 25-lecia częściowo wolnych wyborów w 1989 roku.
Późniejsza historia
Współczesne znaczenie
Symboliczny w formie pomnik, obecny jest w przewodnikach i często pokazywany turystom. Pomnik nie ogrodzony, ciągnący się ul. Mysią czarny pas (część pomnika) de facto jest częścią chodnika-deptaku po którym spacerują przechodnie, jeżdżą rowerzyści itp.