Pomnik powstańców wielkopolskich 1918-1919
Rok odsłonięcia
1965
Osoba/osoby/wydarzenie, którym poświęcony jest pomnik
Pomnik jest poświęcony powstaniu wielkopolskiemu, które wybuchło w Poznaniu 27 XII 1918, przeciwko Rzeszy Niemieckiej. Powstańcy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Rzeczypospolitej. Zwycięstwo powstańców przesądziło przyłączenie większości Prowincji Poznańskiej do Rzeczypospolitej Polskiej.
Położenie
Poznań, ul. Wierzbięcice
Położenie względem otoczenia
Pomnik usytuowany na skraju Parku Izabeli i Jarogniewa Drwęskich, w Poznaniu, w pobliżu dworca PKP Poznań Główny.
Tekst inskrypcji
Powstańcom Wielkopolskim 1918-1919.
Ogólny opis
17-metrowy pomnik pokryty szarym granitem. Obelisk opasany jest elementem rzeźbiarskim z brązu, na którym znajdują się płaskorzeźby przedstawiające: orła, strajk dzieci wrzesińskich, wóz Drzymały, postać Marcina Kasprzaka wśród robotników, śmierć pierwszego powstańca Franciszka Ratajczaka. Obok obelisku stoi rzeźba przedstawiająca dwóch powstańców – oficera z szablą i szeregowca strzelca z karabinem.
Stan zachowania
Dobry
Okoliczności odsłonięcia pomnika
Pierwsze pomysły upamiętnienia czynu Powstańców Wielkopolskich, pojawiły się już w 1921, ale realizacja nastąpiła dopiero po II wojnie światowej, m.in. dzięki staraniom I sekretarza KW PZPR w Poznaniu Jana Szydlaka. W 1961 powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika kierowany przez Franciszka Nowaka, przewodniczącego komisji kontroli partyjnej Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Pomnik zaprojektowany przez Alfreda Wiśniewskiego, odsłonięty został 19 IX 1965, przez ówczesnego Marszałka Polski, członka Biura Politycznego KC PZPR Mariana Spychalskiego (przed wojną pracował jako architekt w poznańskim urzędzie miejskim).
Późniejsza historia
W 1988 r. przebudowano otoczenie pomnika (według projektu Jerzego Nowakowskiego) – powstał plac apelowy o powierzchni 1800 m². 27 grudnia 1989, w 71. rocznicę powstania wielkopolskiego pomnik został poświęcony przez arcybiskupa Jerzego Strobę. W 2018 r., z okazji setnej rocznicy powstania, pomnik został odrestaurowany.
Współczesne znaczenie
Pierwotnie w zamierzeniach twórców pomnika, miały się przed nim organizować uroczystości państwowe i ważne rocznice. Rolę taką pełni jednak w Poznaniu pl. A. Mickiewicza, z pomnikami wieszcza i Powstania Poznańskego Czerwca ’56. Przy monumencie Powstańców Śląskich rokrocznie odbywają się natomiast obchody wybuchu zwycięskiej insurekcji.
Położenie
Galeria zdjęć
Śrem, wielkopolskie.
Polska ,63-100
